Emeklilik Sisteminde Yeni Düzenlemeler Yolda: Daha Yüksek Aylık İçin Çalışma Süresi Önemli!

Orta Vadeli Program’da (OVP) yer alan yeni sistem, çalışanların daha uzun süre çalışmalarını teşvik ederek emekli aylıklarının yüksek olmasını hedefliyor.

Sabah yazarı Faruk Erdem, Orta Vadeli Program’da yapılması planlanan emeklilik sistemi ve aylık hesaplaması ile ilgili yeni düzenlemeler hakkında detayları aktardı. Erdem, şu ifadeleri kullandı:

“Türkiye’de emeklilik sisteminde aylık olarak ödenen maaş sayısı 16 milyona ulaşmış durumda. Bu durumda, 1.8 aktif çalışana karşılık bir emekli düşmekte. Ancak ideal oran, 4 çalışana bir emekli düşecek şekilde olmalıdır.”

Bu dengenin sağlanamaması hem sosyal güvenlik sistemini zorlamakta hem de emeklilerin daha yüksek aylık almalarını engellemektedir. Orta Vadeli Program’da, emeklilik sistemi ve maaş hesaplama yöntemlerini içine alan düzenlemelere ihtiyaç olduğu belirtiliyor.

Bu yeni sistemde kazançlar kadar prim gün sayısının da emekli maaşını etkileyeceği vurgulanıyor. Detayları öğrenmek için…

2024 yılında emekli olacakların bu yılda emekli olacaklardan daha yüksek maaş alacağı hesaplanmaktadır. Enflasyonun düşmesiyle birlikte 2025 ile 2026 arasında benzer durumların yaşanması bekleniyor. Güncelleme katsayısında kullanılan parametrelerin (enflasyon, büyüme) değişken olması nedeniyle bu farklılığın her yıl karşımıza çıkacağı ifade edilmektedir.

Bu denge sorununa çözüm bulunabilmesi adına sabit bir güncelleme katsayısının düşünüldüğü belirtiliyor. Katsayının sabitlenmesi durumunda yıllar arasındaki farklılığın ortadan kalkacağı ifade ediliyor.

Kamu Denetçisi Abdullah Cengiz Makas, TBMM’de bir komisyona sunum yaparak, konuyla ilgili yasal düzenleme yapılması gerektiğini vurgulamıştır.

Mevcut sistemde, ne kadar çok prim ödenirse emekli maaşının o kadar arttığı bilinmektedir. Ancak hayatı boyunca asgari ücretten prim yatıranlar, özellikle Bağ-Kur’lular, daha düşük maaş almaktadır.

Yeni sistemde, sadece yatırılan Prime Esas Kazanç miktarlarının değil, çalışma gün sayılarının da emekli aylığı üzerinde etkili olacağı vurgulanmaktadır. Bu durum, emeklilikte daha yüksek aylık almayı tercih edenlerin, daha uzun süre çalışmayı seçmelerini teşvik edecektir.

Yeni sistemde öne çıkan konular şunlardır:

Aylık bağlama sisteminin daha basit hale getirilmesi.

Enflasyon artışlarının yeniden düzenlenmesi.

Bozulan aktüeryal denge dengesinin tekrar sağlanması.

Çalışma süresinin emekli aylığı açısından daha cazip hale getirilmesi.

Taban maaş uygulaması değişecek mi?

Henüz net bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak taban maaş uygulamasının, düşük maaş alan emekliler için büyük avantaj oluşturduğu bilinmektedir. Destekle taban maaş şeklinde daha yüksek aylıklar alan emeklilere, Hazine tarafından yardımda bulunulmaktadır. Örneğin, 8-9 bin lira aylık alan bir emekliye 14 bin 469 TL ödenmektedir. Bu destek Temmuz ayında artacaktır. Ancak taban maaşa yakın aylık alanlar için bazı sorunların oluşabileceği ifade edilmektedir.”